ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ ತಯಾರಿಸಲು ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಗೊತ್ತಾ?
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ನಾಣ್ಯಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ಕೋಟಿಗಟ್ಟಲೆ ಖರ್ಚು ಮಾಡುತ್ತದೆ. ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಹೊರತಾಗಿಯೂ ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯಕ್ಕಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಬೆಲೆಯು ಭಾರೀ ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ.
ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ ಬೆಲೆ 1.11 ರೂ
10 ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ ಬೆಲೆ 5.54 ರೂಪಾಯಿ
ದೇಶದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ಹೆಚ್ಚುತ್ತಿದ್ದರೂ ನಾಣ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮುಂದುವರಿದಿದೆ
ನಾಣ್ಯ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ: ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲ್ ಪಾವತಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ವೇಗವಾಗಿ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿರುವಾಗಲೂ ಸರ್ಕಾರವು ನಾಣ್ಯಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಕೋಟ್ಯಂತರ ರೂಪಾಯಿಗಳನ್ನು ವ್ಯಯಿಸುತ್ತಿದೆ. ಯುಪಿಐ ಮತ್ತು ನೆಟ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮೂಲಕ ಹಲವರು ವಹಿವಾಟು ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರೂ ನಾಣ್ಯಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ ನಿಂತಿಲ್ಲ.
2018 ರಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (ಆರ್‌ಬಿಐ) ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡಿದ ವರದಿಯ ಪ್ರಕಾರ, 1 ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ತಯಾರಿಸಲು 1.11 ರೂಪಾಯಿ ವೆಚ್ಚವಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂದರೆ, ಈ ನಾಣ್ಯವನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುವಾಗ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಸಣ್ಣ ನಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ.
ಒಂದು ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ ತಯಾರಿಸಲು ಎಷ್ಟು ಖರ್ಚಾಗುತ್ತದೆ ಗೊತ್ತಾ?
ಅದೇ ರೀತಿ 2 ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ 1.28 ರೂಪಾಯಿ, 5 ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ 3.69 ರೂಪಾಯಿ ಹಾಗೂ 10 ರೂಪಾಯಿ ನಾಣ್ಯ 5.54 ರೂಪಾಯಿ.
ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸುಲಭವಲ್ಲ. ಇದು ಹಲವಾರು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ರಿಸರ್ವ್ ಬ್ಯಾಂಕ್ (RBI) ಮತ್ತು ಸೆಕ್ಯುರಿಟಿ ಪ್ರಿಂಟಿಂಗ್ ಮತ್ತು ಮಿಂಟ್ ಕಾರ್ಪೊರೇಷನ್ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯಾ (SPMCIL) ನಾಣ್ಯಗಳನ್ನು ಮುದ್ರಿಸುತ್ತದೆ. ಈ ಮಿಂಟ್‌ಗಳು ಮುಂಬೈ, ಹೈದರಾಬಾದ್, ಕೋಲ್ಕತ್ತಾ ಮತ್ತು ನೋಯ್ಡಾದಲ್ಲಿ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿವೆ.
1 ರೂಪಾಯಿ ಹಳೆಯ ನಾಣ್ಯ
ನಾಣ್ಯಗಳ ಬಳಕೆ ದಿನದಿಂದ ದಿನಕ್ಕೆ ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಹೆಚ್ಚಿನ ಜನರು ಪಾವತಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು (ಪಾವತಿ ಅಪ್ಲಿಕೇಶನ್‌ಗಳು), ಡೆಬಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಮತ್ತು ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ (ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್) ಬಳಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ. ದಿನನಿತ್ಯದ ಚಿಲ್ಲರೆ ವಹಿವಾಟುಗಳಲ್ಲಿ ನಾಣ್ಯಗಳ ಬಳಕೆ ಇಂದಿಗೂ ಅಗತ್ಯವಾಗಿದೆ, ಆದರೆ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನದ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಿಂದ ಅದರ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯು ಕಡಿಮೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಕರೆನ್ಸಿ ನಾಣ್ಯಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಸರ್ಕಾರ ತೆರಿಗೆ ಹಣವನ್ನು ಬಳಸುತ್ತಿರುವುದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಚರ್ಚೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗಿದೆ. ದೇಶದಲ್ಲಿ ಡಿಜಿಟಲೀಕರಣ ಹೆಚ್ಚಿದ್ದರೂ ನಾಣ್ಯ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ದುಬಾರಿ ವೆಚ್ಚ ಸರಕಾರಕ್ಕೆ ಹೊರೆಯಾಗುತ್ತಿದೆ. ಸದ್ಯದಲ್ಲಿಯೇ ನಾಣ್ಯಗಳ ಬಳಕೆ ಮತ್ತಷ್ಟು ಕಡಿಮೆಯಾದರೆ ಈ ವೆಚ್ಚವನ್ನು ಹೇಗೆ ನಿಯಂತ್ರಿಸಬಹುದು ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಎದುರಾಗಲಿದೆ.